Việc sơn gỗ không chỉ giúp mang lại nét thẩm mỹ theo nhu cầu của người dùng mà còn là phương pháp bảo vệ gỗ trước các tác nhân môi trường và quá trình sử dụng, đặc biệt đối với gỗ ngoài trời. Do bị ảnh hưởng trực tiếp từ môi trường, gỗ ngoài trời thường chịu nhiều hư hại và hao mòn về cả ngoại quan và chức năng: ánh sáng / nắng làm bạc màu gỗ, mưa / độ ẩm làm gỗ bị nấm mốc và mục rữa nếu không thoát nước được,...
Tuy nhiên, điều kiện thi công sơn bảo vệ gỗ không phải lúc nào cũng là lý tưởng, nhất là khi mùa mưa đang cận kề. Chúng ta hãy cũng nhau điểm qua một vài lưu ý và phương pháp thi công sơn gỗ ngoài trời cho mùa mưa.
CÁC BƯỚC SƠN BẢO VỆ / CHỐNG THẤM CHO GỖ NGOÀI TRỜI
1. Lựa chọn loại sơn phù hợp
Trên thị trường có rất nhiều hãng sơn / dòng sơn khác nhau. Khi lựa chọn sơn, chúng ta cần chú ý tiêu chí đầu tiên là sơn phải phù hợp cho hạng mục gỗ ngoài trời.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ chỉ tập trung vào hai dòng sơn phổ biến trên thị trường hiện nay: Sơn hệ dầu (hay còn biết là sơn hệ dung môi) và Sơn hệ nước.
- Sơn hệ dầu: Ưu điểm nổi trội là dễ dàng thi công; giữ lại vẻ tự nhiên cho gỗ. Cơ chế hoạt động của sơn là thẩm thấu và bảo vệ gỗ từ dưới bề mặt gỗ.
- Sơn hệ nước: Ưu điểm nội trội là thời gian khô nhanh. Cơ chế của sơn là tạo một lớp màng bảo vệ trên bề mặt gỗ.
|
TÓM TẮT Việc lựa chọn hệ sơn sẽ tuỳ theo nhu cầu thẩm mỹ và ưu tiên hoàn thiện riêng của từng khách hàng. Tuy nhiên, cần để ý các nội dung sau khi quyết định mua sơn:
|
2. Chuẩn bị bề mặt trước khi sơn
Loại bỏ đất và bụi bẩn: Sử dụng súng áp lực hoặc chổi chà để chà rửa bề mặt gỗ; có thể sử dụng chung với các hoá chất tẩy rửa gỗ chuyên dụng để tối ưu thời gian, công đoạn. Trong trường hợp gỗ bị bong tróc lớp sơn cũ thì tiến hành loại bỏ lớp sơn cũ và vệ sinh lại bề mặt gỗ sạch sẽ.
Đảm bảo khô ráo: bề mặt gỗ nên được để khô ráo qua ngày sau khi chà rửa để đảm bảo độ ẩm gỗ không vượt quá 15% tại thời điểm thi công. Vào mùa mưa, việc thi công sẽ gặp nhiều khó khăn hơn. Vì thế, cần chú ý theo dõi dự báo thời tiết địa phương để đảm bảo thời gian khô ráo phù hợp cho việc chuẩn bị và thi công.
Trong điều kiện bắt buộc, xem xét giăng mái che, phương tiện che chắn cho khu vực thi công để hạn chế tối đa tác động của thời tiết trong mùa mua. Tuy nhiên, phương pháp này không được đề xuất vì phạm vi che chắn có thể không được đảm bảo.
Chia nhỏ khu vực thi công cũng là một giải pháp khả thi trong trường hợp mưa thường xuyên vào một buổi trong nhiều ngày
3. Thi công sơn
Quy trình chung: sơn từ 2 - 3 nước hoàn thiện; số nước sơn sẽ tuỳ theo sản phẩm và đề xuất của nhà sản xuất. Ngoài ra, việc tuân thủ định mức sơn cũng là điều không thể bỏ qua:
- Sơn quá mỏng: độ dày lớp sơn hoàn thiện không đủ để bảo vệ / chống thấm cho gỗ
- Sơn quá dày: sơn sẽ bị lâu khô dẫn đến không đảm bảo được tiến độ; ngoài ra, thời gian khô kéo dài có thể làm bề mặt sơn bám bụi bẩn và khô theo lớp sơn dẫn đến bề mặt sơn thô ráp sau khi khô
Dụng cụ thi công: Cọ, con lăn, bàn kéo, vải sạch (dùng để lau lại bề mặt đọng dầu, không khuyết khích sử dụng làm dụng cụ thi công chính khi sơn cho ngoài trời)
*** Lưu ý thêm: Nên sử dụng thêm sản phẩm chuyên dụng để sơn cho đầu cây vì các vị trí này có độ thấm hút nước cao hơn rất nhiều so với bề mặt gỗ ***
4. Thời gian khô
Cần tuân thủ tuyệt đối thời gian khô được đề xuất bởi nhà sản xuất. Mỗi hãng sơn sẽ có công thức sơn, phụ gia sơn khác nhau dẫn đến việc thời gian khô sẽ khác nhau tuỳ theo thương hiệu sơn.
Thời gian khô tham khảo cho sơn hệ dầu ngoài trời:
- Sơn nước mới: 8 - 12 tiếng
- Khô hoàn toàn: 36 - 48 tiếng
Thời gian khô tham khảo cho sơn hệ nước ngoài trời:
- Sơn nước mới: 2 - 4 tiếng
- Khô hoàn toàn: 24 - 30 tiếng
Trong thời gian chờ khô, hạn chế tối đa tiếp xúc nước với bề mặt được sơn đặc biệt là sơn hệ nước. Việc tiếp xúc với nước sớm có thể dẫn đến hiện tượng quầng trắng trên bề mặt sơn hệ nước.
5. Bảo trì / bảo dưỡng
Tuỳ theo khu vực sơn và điều kiện sử dụng, lớp sơn có thẻ sẽ phai nhanh hay chậm. Cần đảm bảo kiểm tra định kỳ mỗi 3 tháng để đảm bảo kịp thời xử lý bảo trì / bảo dưỡng cho phù hợp, tránh trường hợp gỗ bị hư hại nặng.
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
Q. Có loại sơn nào chỉ cần sơn một lần mà bảo vệ chống thấm nước cả đời không?
A. Tuỳ theo mục đích sử dụng và khu vực sơn, tuổi thọ của bề mặt sơn có thể dài hay ngắn. vd 1: môi trường gần biển sẽ làm cho sơn nhanh bạc màu do tác động của muối biển. vd 2: sơn cho sàn sẽ chịu tác động vật lý do đi lại trên bề mặt, lớp sơn sẽ hao mòn / bay nhanh hơn so với sơn trên vách và trần. Hiện tại chưa có phương pháp thi công hay loại sơn nào đảm bảo độ bền cả đời, nhưng việc bảo vệ 5 - 10 năm là hoàn toàn có thể.
-----------------------------
Q. Thay vì sơn nhiều nước, có thể sơn 1 nước thật dày được không?
A. Nước sơn quá dày có nhiều rủi ro như sau:
- Sơn bị chảy xệ khi sơn trên bề mặt dựng
- Thời gian khô không đảm bảo vì lớp sơn quá dày
- Trong thời gian sơn chưa khô hẳn, bụi bẩn có thể bám lên bề mặt sơn dẫn đến bề mặt sơn sần sùi
- Khi gỗ tiếp xúc với sơn, ghim gỗ (hoặc được biết đến là lông gỗ) có xu hướng dựng lên. Các lông gỗ này là đường dẫn hơi ẩm, nước thấm vào gỗ dẫn đến mốc đen. Việc sơn nhiều nước (kèm theo tuân thủ thời gian khô) cho phép xử lý nhám mịn giữa mỗi nước giúp loại bỏ / hạn chế việc lông gỗ dựng lên ở các nước sơn tiếp theo.
Vì thế, việc đốt cháy giai đoạn bằng cách sơn thật dày và giảm số nước sơn là không được đề xuất.
-----------------------------
Q. Có thể cắt giảm thời gian chờ khô, sơn tắp nước được không?
A. Hãy liên hệ với nhà sản xuất / đơn vị phân phối để được tư vấn cụ thể cho từng trường hợp. Vì tính chất hoá học khác nhau, sơn hệ nước và sơn hệ dầu sẽ có phản ứng liên kết khác nhau giữa mỗi nước sơn. Việc đảm bảo thời gian khô cho phép xử lý nhám mịn giữa mỗi nước, hạn chế hao vật tư (cụ thể là giấy nhám) khi chà nhám. Trong trường hợp cho phép, ngoài việc tuân thủ số nước sơn thì xin hãy đảm bảo thời gian khô giữa mỗi nước / thời gian khô hoàn toàn trước khi đem vào sử dụng để đạt được lớp phủ bảo vệ tốt nhất cho gỗ.
-----------------------------
