Cho dù là bạn đang lắp đặt hàng rào, tay vịn gỗ hoặc đang làm các công việc liên quan đến nội thất gỗ việc bảo vệ gỗ trước các tác nhân môi trường, tia UV, độ ẩm cao bằng việc sử dụng sơn phủ bảo vệ gỗ là điều hết sức cần thiết. Nếu không được bảo vệ, các tác nhân môi trường có thể dẫn đến việc gỗ của bạn bị khô, nứt, co ngót hoặc mục rữa.
Các nội thất / ngoại thất bằng gỗ khi bị khô hoặc mục rữa sẽ bị giảm độ bền, giảm khả năng chịu tải trọng trong quá trình sử dụng vì thế Sơn phủ bảo vệ gỗ là việc cần phải làm. Tuy nhiên, khi mua sơn cho gỗ, bạn cũng nên tìm hiểu về các loại sơn và lưu ý một vài điểm mấu chốt khi quyết định lựa chọn loại sơn cho gỗ phù hợp với công trình của bạn.
CẦN LÀM GÌ TRƯỚC KHI MUA SƠN PHỦ CHO GỖ
Trước khi quyết định mua sơn phủ cho gỗ, bạn cần biết là sơn cho gỗ được chia thành nhiều loại. Việc dành thời gian tìm hiểu trước khi thực hiện mua / sủ dụng sơn sẽ giúp bạn tính trước được các rủi ro về: độ bền, mức độ thân thiện với môi trường, tính chất / công năng của loại sơn,... liệu có phù hợp với công trình của bạn hay không.
Lưu ý, cho dù bạn chọn / sử dụng loại sơn phủ cho gỗ nào, cần để tâm và thực hiện tốt công tác xử lý chất thải liên quan đến sơn / hóa chất theo quy định của địa phương để tránh các rủi ro về việc gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân và người xung quanh.
CÂN NHẮC KHI MUA SƠN HOÀN THIỆN CHO GỖ
Độ bền và khả năng kháng các yếu tố khác
Một trong những lý do đầu tiên khi sơn gỗ là để bảo vệ gỗ trước các tổn hại. Sơn gỗ tạo một lớp bảo vệ vật lý trên bề mặt gỗ, bảo vệ gỗ trước các tổn hại từ trày xước, bào mòn do hóa chất và dung môi.
Tuy nhiên, không phải tất cả các loại sơn gỗ đều đem lại khả năng khác tia UV và độ ẩm; vì thế, nếu như bạn đang có dự án gỗ ngoài trời, bạn cần lựa chọn / sử dụng loại sơn gỗ có thể bảo vệ gỗ trước nứt nẻ, khô, phồng rộp và mục rữa.
Dễ sử dụng
Một yếu tố khác cũng cần phải cân nhắc khi mua sơn gỗ đó là tính dễ dàng sử dụng / thi công. Ngoài việc lựa chọn sản phẩm / loại sản phẩm, bạn cũng cần một đánh giá nhận xét về kỹ năng của bản thân. Ví dụ: việc thi công bằng cọ, con lăn, bàn kéo, vải thì sẽ dễ dàng để làm quen hơn rất nhiều so với việc sử dụng súng phun, súng áp suất để sơn các sản phẩm gỗ đòi hỏi độ chi tiết cao.
Cần lưu ý, không phải tất cả các loại sơn gỗ đều có thể được thi công giống nhau. Một vài loại sơn chỉ phù hợp cho việc lau bằng vải, một vài loại khác lại phù hợp hơn với viẹc sử dụng con lăn. Luôn luôn kiểm tra / tham khảo với chỉ dẫn của nhà cung cấp trước khi tiến hành sử dụng sản phẩm.
Ngoại quan
Ngoài việc để bảo vệ gỗ trước các tác nhân vật lý và môi trường khi sử dụng sơn gỗ, cần lưu ý về việc ngoại quan (sau khi sơn hoàn thiện) của gỗ có thể thay đổi rõ rệt sau khi sơn tùy theo loại sơn mà bạn sử dụng. Vẹc-ni và dầu như dầu lanh, dầu đan mạch đem lại vẻ tự nhiên cho gỗ và trong một vài trường hợp có thể đem lại độ ấm (hơi ngả vàng) cho gỗ. Shellac (sơn cánh kiến) và Lacquers mặc dù khó thi công hơn các loại sơn khác, 2 loại sơn này đem lại chiều sâu cho bề mặt hoàn thiện.
Sơn hệ nước là một lựa chọn tốt nếu như bạn muốn giữ lại bề mặt tự nhiên nhất cho gỗ, trong khi đó sơn (bao gồm sơn bít và stain) sẽ đem lại sự đồng màu cho bề mặt gỗ. Để có được kết quả mong muốn, cần đảm bảo tuân thủ thời gian khô giữa mỗi lớp phủ và thời gian khô trước khi đem vào sử dụng sau khi sơn hoàn thiện.
PHÂN LOẠI SƠN GỖ HOÀN THIỆN
Sơn hoàn thiện cho gỗ có thể được chia làm 2 nhóm chính dựa theo đặc điểm tương tác giữa sơn và gỗ, bề măt hoàn thiện và mức dộ bảo vệ mà sơn đem lại cho công trình gỗ của bạn:
- Sơn gỗ hoàn thiện dạng thẩm thấu
- Sơn gỗ hoàn thiện dạng bề mặt
Sơn gỗ hoàn thiện dạng thẩm thấu
Sơn gỗ hoàn thiện dạng thẩm thấu thường giữ lại vẻ tự nhiên cho gỗ sau khi sơn. Như tên gọi của nhóm sơn này, sơn hoàn thiện sẽ thẩm thấu sâu vào gỗ, đem lại sự bảo vệ trước việc khô, nứt, phồng rộp và mục rữa.
- Tung oil (Dầu trẩu) là loại sơn gỗ thân thiện với môi trường, làm tôn lên vẻ tự nhiên của gỗ đồng thời đem lại độ ấm (ánh vàng) cho gỗ. Tung oil có độ bền và độ kháng cao, phù hợp với sàn của tàu. Thi công bằng vải hoặc cọ để được kết quả tốt nhất
- Linseed oil (Dầu lanh) dễ dàng thi công bằng cọ hoặc vải mặc dù sơn này cần lâu thời gian để khô hoàn toàn. Sử dụng loại sơn này để có bề mặt hoàn thiện tự nhiên, hơi ngả vàng mờ và sẽ tối dần theo thời gian
- Danish oil là sơn hoàn thiện độ bền cao do được chế biến từ việc trộn Vẹc-ni,Tung oil, Linseed oil được đun sôi và chất pha sơn (thinner). Loại sơn này thường được thi công bằng vải hoặc cọ, cho bề mặt hoàn thiện mờ hoặc bóng
- Cedar oil (dầu gỗ tuyết tùng) là một lựa chọn được ưa thích vì có mùi gỗ tự nhiên, giúp bảo vệ gỗ khỏi côn trùng, phồng rộp và mục rữa. Loại sơn này có tone màu ấm, đem lại bề mặt hoàn thiện có ánh xám-bạc, phù hợp cho sàn và nội thất.
Sơn gỗ hoàn thiện dạng bề mặt
Nhóm sơn này tập trung vào việc tạo một lớp bảo vệ bền trên bề mặt gỗ. Sơn hoàn thiện dạng bề mặt là một lựa chọn ưu việt hơn cho nội thất và các sản phẩm gỗ chịu sự mài mòn cao nhờ vào tính chất vượt trội về độ bền vật lý.
- Shellac (Sơn cánh kiến) cho bề mặt hoàn thiện tone màu êm dịu, làm tôn lên sớ gỗ tự nhiên. Sơn này đem lại sự cuốn hút đặt biệt trên gỗ Walnut và Mahogany. Dùng súng phun hoặc cọ lông lửng để thi công; có nhiều tone màu để lựa chọn.
- Lacquer là một phương án khác, được chế biến từ việc kết hưpj nhiều loại sơn với nhau: shellac, urushiol, hoặc nitrocellulose. Phù hợp cho việc bảo vệ gỗ nội thất, tủ trạn, cửa, kệ và có thể thi công bằng súng phun hoặc con lăn sơn.
- Wax là lựa chọn sơn phủ dễ thi công, phù hợp với sàn gỗ hardwood (gỗ cứng) và đồ nội thất gỗ chi tiết. Thi công bằng vải, cọ, hoặc súng phun
- Polyurethane là lựa chọn đem lại độ bền cao nhất cho các công trình gỗ, cực kỳ hiệu quả trong việc bảo vệ tủ trạn, cửa, nội thất và sàn khỏi trày xước và tổn hại do mài mòn. Polyurethane còn đem lại khả năng kháng nước và cải thiện nét tự nhiên của gỗ
- Stain là lựa chọn phổ thông cho việc sơn sàn ngoài trời, hàng rào, mang lại khả năng kháng nước, tia UV và bảo vệ gỗ trước các tác nhân làm khô, nứt, phồng rộp và mục rữa. Loại sơn gỗ này làm tôn lên cấu trúc tự nhiên của sớ gỗ, và có thể được sản xuất với nhiều tone màu khác nhau
- Paint (hoặc Opaque Paint) là sơn dạng đục, mục đích là để sơn phủ lấp hết bề mặt thay vì để lộ bề mặt tự nhiên của gỗ. Có nhiều tone màu và có thể được sử dụng cả cho trong nhà và ngoài trời bao gồm ốp gỗ, tường, cửa, hàng rào, sàn và nội thất
CÁCH LỰA CHỌN LOẠI SƠN HOÀN THIỆN CHO GỖ
Việc đa dạng hóa các loại sơn hoàn thiện cho gỗ có thể gây rối cho người sử dụng trong việc lựa chọn loại sơn thực sự phù hợp cho dự án của bạn. Vì thế, trước khi quyết định mua bất kỳ một loại sơn nào, hãy tự đặt các câu hỏi sau cho bản thân, nhằm giúp bạn thu hẹp lại các lựa chọn phù hợp cho mình:
Dự án của bạn cần được được bảo vệ trước các tác nhân nào?
Mặc dù sơn hoàn thiện cho gỗ đem lại một lớp bảo vệ cho gỗ trước các tác nhân môi trường, độ bền và khả năng kháng của các loại sơn là khác nhau. Vẹc-ni là lựa chọn tuyệt vời cho khả năng kháng tia UV và nước. Tuy nhiên, nếu dự án gỗ của bạn chủ yếu là trong nhà, có lẽ bạn nên lựa chọn các sản phẩm sơn Polyurethane bởi vì khả năng kháng vật lý ưu việt mặc cho khả năng kháng tia UV không mấy hiệu quả lắm.
Bạn muốn bề mặt hoàn thiện của gỗ như thế nào?
Ngoài việc bảo vệ gỗ, ngoại quan sau cùng của gỗ cũng là một yếu tố không kém phần quan trọng. Paint và Stain là những lựa chọn thông dụng cho các dự án trong nhà và ngoài trời bởi vì tính đa dạng trong màu sắc. Dầu (như Tung oil, Linseed oil và Danish oil) giúp cải thiện / làm tôn lên cấu trúc vân gỗ tự nhiên. Nếu như bạn muốn bảo vệ gỗ nhưng đang cảm thấy cực kỳ hài lòng đối với ngoại quan tự nhiên hiện tại của gỗ, có thể cân nhắc sử dụng sơn Polyurethane hoặc Stain trong suốt.
Bạn đang có / đang cần dụng cụ thi công, dụng cụ bảo hộ nào?
Paint, Stain và các dự án gỗ khác khi thi công cần tuân thủ theo tiêu chuẩn an toàn: mang găng tay, quần dài, mang giảy, áo tay dài, kính bảo hộ, khẩu trang và hệ thống thông gió phù hợp tại môi trường làm việc. Hệ thống khí lưu có thể được hình thành bằng việc mở thoáng cửa, cửa sổ, lắp đặt quạt và lọc gió khỏi khu vực làm việc. Khi lựa chọn loại sơn, cần tư vấn với nhà cung cấp về các rủi ro, bảng thông số an toàn liên quan đến sản phẩm.
Không phải toàn bộ các loại sơn đều mang rủi ro cho người sử dung. Ví dụ điển hình là Cedar oil là dầu gỗ chiết xuất tự nhiên, mùi của sản phẩm này là mùi từ gỗ tuyết tùng thay vì là các mùi được hình thành bởi hóa chất như các sản phẩm sơn khác. Một vài loại sơn khác, điển hình Lacquer có thể là cực kỳ độc hại; Polyurethane (ngoại trừ Polyurethane hệ nước) có tính bắt lửa cao. Luôn luôn dành thời gian để hiểu cách sử dụng sản phẩm đúng cách hiểu về các biện pháp phòng ngừa cần thiết trước khi sử dụng.
----------------------------------------------------------------
Source:
Dale, T. (2022, July 25). How to choose the right wood finish. The Spruce. Retrieved April 6, 2023, from https://www.thespruce.com/types-of-wood-finishes-5546952
